Επιγονατιδομηριαία δυσλειτουργία – Χονδροπάθεια Επιγονατίδας

Παθολογία:

Η χονδροπάθεια της επιγονατίδας (chondromalacia patellae) είναι μια συνηθισμένη αιτία πόνου στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος. Χαρακτηρίζεται από μαλάκυνση και ρωγμές του αρθρικού υαλώδους χόνδρου της επιγονατίδας (εικ 1).

Αιτιολογία:

Προκαλείται με 2 μηχανισμούς:

Βίαιη ή επαναλαμβανόμενη συμπίεση της επιγονατίδας πάνω στο μηριαίο οστό, παρατεταμένη γονατιστή στάση καθώς και η χρήση πολλών σκαλοπατιών σε καθημερινή βάση, μπορεί να μεταφραστεί ως «σύνδρομο υπέρ-χρήσης» της επιγονατίδας.
Κακή ευθυγράμμιση της επιγονατίδας σε σχέση με το μηριαίο οστό. Αυτό οφείλεται κυρίως στη μειωμένη ελαστικότητα του τετρακέφαλου, στην αδυναμία του έσω πλατύ μηριαίου μυ, στην μειωμένη ελαστικότητα της λαγονοκνημιαίας ταινίας, στην κακή βιομηχανική στο κάτω άκρο πλατυποδία, κοιλοποδία, αυξημένη γωνία Q (εικ. 2-3-4), σε πρωτοπαθή εκφύλιση του χόνδρου της επιγονατίδας.

Συμπτώματα

Τα βασικά συμπτώματα είναι βαθύς πόνος στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος, πίσω από την επιγονατίδα, στη βάδιση, το τρέξιμο, στο πήδημα, οίδημα υποτροπιάζων ιδιαίτερα μετά από δραστηριότητες, αίσθημα ¨πιασίματος¨ ή αστάθεια της άρθρωσης, κριγμός στην διάρκεια κάμψης ή έκτασης στο γόνατο, δυσκαμψία ή περιορισμός του εύρους κίνησης της άρθρωσης του γόνατος, διαταραχή της βάδισης.

Θεραπεία

Η θεραπεία περιλαμβάνει 2 στάδια:

Αποκατάσταση (οξείας φάσης)Η ανάπαυση είναι πολύ σημαντικός παράγοντας βελτίωσης, όπως εξίσου σημαντικό είναι και η αποφυγή ή ο περιορισμός των δραστηριοτήτων που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα ο οποίος θα ανακουφίσει αλλά και θα σταματήσει την περαιτέρω φθορά του χόνδρου (π. χ ανέβασμα-κατέβασμα σκάλας, βαθιά καθίσματα, τρέξιμο, βάδιση σε ανώμαλες ή ανηφορικές επιφάνειες).Η εφαρμογή τεχνικών για την μείωση πόνου και φλεγμονής περιλαμβάνει ειδικές τεχνικές περίδεσης (taping), laser Hilterapia με την κεφαλή DJT (εικ 5) που βοηθά στην άμεση ανακούφιση από τον πόνο αλλά και στην επούλωση της πάσχουσας περιοχής, ηλεκτροθεραπεία, υπέρηχος, ορθοτικά μέσα, λεμφική μάλαξη πάγος (10min 3 φορές/ημέρα τουλάχιστον), ανάρροπη θέση, και από ορθοπεδικής πλευράς χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φάρμακων.

Αποκατάσταση (υποξεία φάση)Ασκήσεις ενδυνάμωσης των τετρακέφαλων μυών και ιδιαιτέρως του έσω πλατύ με σκοπό την ευθυγράμμιση της επιγονατίδας και την ομαλή κίνηση της.Ασκήσεις ενδυνάμωσης όλων των μυών γύρω από το γόνατο, το ισχίο και την λεκάνη που θα αυξήσουν την μυική σταθερότητα, οπότε θα μειώσουν τα φορτία που καταλήγουν στις επιγονατιδομηριαίες αρθρικές επιφάνειες.Διατάσεις όλων των μυϊκών ομάδων γύρω από το γόνατο, ώστε να βελτιωθεί η ελαστικότητα και η λειτουργικότητα των μαλακών μορίων της περιοχής.
Λεπτομερής αξιολόγηση και εφαρμογή τεχνικών κινητοποίησης (Manual Therapy) για αποκατάσταση της τροχιάς κίνησης της επιγονατίδας αλλά και του γόνατος (κύλιση-ολίσθηση).
Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας και ισορροπίας (τραμπολίνο, πλατφόρμα ισορροπίας).
Εξέταση πελματογραφήματος (εικ 6) και κατασκευή ειδικών πάτων για την διόρθωση της κακής βιομηχανικής του κάτω άκρου.

Η ισοκινητική αξιολόγηση θα μας δείξει το κατά πόσο τα μυικά συστήματα που περιβάλουν το γόνατο έχουν την απαραίτητη δύναμη-αντοχή-εκρηκτικότητα αλλά σωστές αναλογίες δύναμης μεταξύ αντίθετων μυικών ομάδων, έτσι ώστε να έχουμε μόνιμο αποτέλεσμα στην θεραπεία μας.

Πρόληψη:

Σημαντικό μέρος της θεραπείας είναι η ενημέρωση και η επανεκπαίδευση του ασθενή, ώστε να αποφεύγονται οι επιβαρυντικοί παράγοντες γύρω από το πρόβλημα του. Η πρόληψη περιλαμβάνει, επανεκπαίδευση στην σωστή στάση, συχνά διαλείμματα κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν τις αρθρώσεις των γονάτων, ισορροπημένο πρόγραμμα ασκήσεων ενδυνάμωσης του κάτω άκρου, σωστό πρόγραμμα διατάσεων και λειτουργικών δραστηριοτήτων.

Βιβλιογραφία:

Aglietti P. Insall JN, Cerulli G: Patellar pain and incongruence. I: Measurements of incongruence. Clin Orthop 176:217-224,1983.

Ahmed AM: Burke DL, Hyder A: Force analysis of the patellar mechanism. J Orthop Res 5:69-85, 1987.

Bolgla LA, Keskula DR: Reliability of lower extremity functio nal performance tests. J Orthop Sports Phys Ther 26:138-142,1997.

Bose K, Kanagasuntheram R, Osman MBH: Vastus medialis ob- liquis: an anatomic and physiologic study. Orthopedics 3:880-883, 1980.

Caylor D, Fites R. Worrell TW: The relationship between the quadriceps angle and anterior knee pain syndrome. J Orthop Sports Phys Ther 17:11-16, 1993.

Cerny K: Vastus medialis oblique/vastus lateralis muscle activi ty ratios for selected exercises in persons with and without pat- ellofemoral pain syndrome. Phys Ther 75 : 672-683, 1995.

Cohn BT, Draeger RI, Jackson DW: The effects of cold therapy in the postoperative management of pain in patients undergoi ng anterior cruciate ligament reconstruction. Am J Sports Med 17:344-349, 1989.

Bockrath K, Wooden C, Worrell T, et al: Effects of patella tap ing on patella position and perceived pain. Med Sci Sports Ex- erc 25:989-992, 1993.