Πελματιαία απονευρωσίτιδα
Πελματιαία απονευρωσίτιδα
Τι είναι;
Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια παχειά, σκληρή, ινώδης συνδετική ταινία η οποία εκτείνεται από το έσω φύμα της πτέρνας μέχρι τις κεφαλές των μεταταρσίων και αποτελείται από τρεις δέσμες έσω, έξω και κεντρική.
Καλύπτει τους αυτόχθονες μύες και τα νευραγγειακά δεμάτια του ποδός.Η πελματιαία απονεύρωση αποτελεί μια σημαντική ανατομική δομή στήριξης της ποδικής καμάρας και επιπρόσθετα έχει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση των κραδασμών που ασκούνται στο πόδι όταν βαδίζουμε ή τρέχουμε.
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι ο ερεθισμός ή η φλεγμονή της πελματιαίας απονεύρωσης (Εικ.1).
Ποίες είναι οι αιτίες;
Τα συνηθέστερα αίτια της πελματιαίας απονευρωσίτιδας είναι:
- Η ορθοστασία, η καταπόνηση των ποδιών με αυξημένα φορτία με παπούτσια που δεν υποστηρίζουν επαρκώς την ποδική καμάρα.
- Οι σφιχτοί μύες στην γαστροκνημία περιοχή (γαστροκνήμιος, υποκνημίδιος) όπου αυξάνουν την βλαισότητα του ποδιού.
- Η παχυσαρκία.
- Η υψηλή ποδική καμάρα (κοιλοποδία) ή και η χαμηλή ποδική καμάρα (πλατυποδία).
- Ο σακχαρώδης διαβήτης.
- Ο τραυματισμός.
- Η έντονη αθλητική δραστηριότητα.
Η οστική άκανθα της πτέρνας δεν είναι αιτία της πελματιαίας απονευρωσίτιδας αντιθέτως η άκανθα προκαλείται από τοπική άσηπτη φλεγμονή και μικρορήξεις της πελματιαίας απονεύρωσης. Το 50% των ασθενών με πελματιαία απονευρωσίτιδα εμφανίζουν και άκανθα πτέρνας στην πορεία.
Σε ποιους εμφανίζεται πιο συχνά;
Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν πως το 10% του πληθυσμού θα εμφανίσουν τουλάχιστον μια φορά κατά την διάρκεια της ζωής τους πρόβλημα στην περιοχή της πτέρνας που οφείλεται σε πελματιαία απονευρωσίτιδα. Οι γυναίκες προσβάλονται πιο συχνά από τους άντρες, ενώ η ηλικία που συναντάται πιο συχνά είναι μεταξύ 40 με 60 ετών.
Η πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι συχνότερη σε αθλητές αγώνων ταχύτητας , δρόμου μεγάλων αποστάσεων και αλμάτων, καθώς επίσης και σε αθλητές μπαλέτου, τένις, μπάσκετ.
Υψηλό ποσοστό εμφάνισης πελματιαίας απονευρωσίτιδας εμφανίζουν και μη αθλητές ασθενείς, των οποίων οι καθημερινές δραστηριότητες περιλαμβάνουν πολύωρη ορθοστασία ή βάδιση μεγάλων αποστάσεων καθώς και γυναίκες στην εγκυμοσύνη και υπέρβαρα άτομα.
Πώς εμφανίζεται/ συμπτώματα;
Η τυπική κλινική εικόνα της πελματιαίας απονευρωσίτιδας χαρακτηρίζεται από την παρουσία οξύ πόνου κάτω από την πτέρνα (έσω και οπίσθιο πέλμα στο έσω φύμα της πτέρνας), δημιουργώντας την αίσθηση “καρφιού” μέσα σ΄ αυτήν. Ο πόνος εντοπίζεται είτε κεντρικά είτε πρός την εσωτερική πλευρά του οστού της πτέρνας (Εικ.2).
Ο πόνος και δυσκαμψία εμφανίζεται κυρίως μετά τα πρώτα βήματα το πρωί ή μετά από παρατεταμένη καθιστή θέση και ορθοστασία, ενώ μπορεί να επιτείνεται μετά από την χρήση σκάλας και την ανύψωση στα δάκτυλα του ποδιού. Ο ασθενής δυσκολεύεται να πατήσει το πόδι στο έδαφος , όταν το πόδι ζεσταθεί ο πόνος υποχωρεί. Παραμελημένη κατάσταση πελματιαίας απονευρωσίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε μικρορήξεις στις ίνες της απονεύρωσης και έντονο πόνο.
Εαν εμφανίζεται πόνος αμφοτερόπλευρα στα πέλματα θα πρέπει να αποκλειστούν αρχικά άλλες συστηματικές παθήσεις (σύνδρομο Reiter, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, ουρική αρθρίτιδα, συστηματικός ευρυθηματώδης λύκος).
Θεραπεία
Το 90-95% των ασθενών που πάσχουν από πελματιαία απονευρωσίτιδα θα βρουν λύση στο πρόβλημα τους ακολουθώντας την συντηρητική αγωγή και την φυσικοθεραπεία έχοντας πολύ καλά αποτελέσματα στην ανακούφιση του πόνου και την λειτουργικότητα του πέλματος.
Οξεία φάση
Στην οξεία φάση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας ο ασθενής θα πρέπει να διακόψει την δραστηριότητα που προκαλεί τα συμπτώματα και να αναπαυθεί. Η χορήγηση αντιφλεγμoνώδους αγωγής (χάπια ή έκχυση στην περιοχή) θα μπορούσε να προσφέρει ανακούφιση απο τον πόνο και περιορισμό της φλεγμονής. Εάν ο πόνος έχει προκληθεί από την χρήση φθαρμένων παπουτσιών θα πρέπει να αντικατασταθούν άμεσα.
Από άποψη φυσικοθεραπευτικής αντιμετώπισης στην οξεία φάση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας πολλά μπορούμε να προσφέρουμε στο κομμάτι ανακούφισης του πόνου αλλά και περιορισμού της φλεγμονής με την χρήση του πρωτοποριακού LASER Hilterapia, μας δίνει την δυνατότητα να μειώσουμε, στο μεγαλύτερο ποσοστό, τον πόνο 50% από την πρώτη κιόλας θεραπεία.
Η εφαρμογή υπερήχου, ηλεκτροθεραπείας, ιοντοφόρεσης και εγκάρσιας μάλαξης μπορούν επίσης να παρέχουν αναλγητική δράση. Η τοποθέτηση πάγου στην περιοχή του πέλματος όπου πονά αρκετά συχνά στην διάρκεια της ημέρας για 10 λεπτά θα ήταν είναι ιδιαιτέρως ανακουφιστικό.
Η τοποθέτηση ειδικής ταινίας kinesiotape στην περιοχή του πέλματος θα μας δώσει τόσο μείωση του πόνου όσο και υποστήριξη της περιοχής της ποδικής καμάρας (Εικ.3) αποφορτίζοντας την πελματιαία απονεύρωση που φλεγμαίνει.
Η τοποθέτηση ειδικού κηδεμόνα νύκτας έχει αποδειχθεί αποτελεσματική όπου το πέλμα ακινητοποιείται σε θέση ραχιαίας κάμψης 5° με σκοπό να διατηρείται η πελματιαία απονεύρωση σε έκταση.
Υποξεία και φάση επανένταξης
Στην φάση αυτή στόχος μας είναι να εξαλείψουμε πλήρως τα συμπτώματα του ασθενούς αλλά και να δώσουμε λύση στα πραγματικά αίτια που οδήγησαν στον ερεθισμό της πελματιαίας απονευρωσίτιδας. Η λεπτομερής αξιολόγηση της κίνησης και λειτουργίας του πέλματος από τον θεραπετή είναι πολύ σημαντική για την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος που οδηγεί στην φλεγμονή και τον πόνο.
Η χρήση του κρουστικού υπερήχου σ’ αυτή την φάση θα μας βοηθήσει δραστικά στην εξάλειψη του πόνου στην πελματιαία απονεύρωση προκαλώντας αύξηση της αιμάτωσης και θρέψη της περιοχής.(video1)
Οι ασκήσεις ελαστικότητας της πελματιαίας απονεύρωσης καθώς και του αχιλλείου τένοντα είναι σημαντικές για την καλή λειτουργία του ποδιού κατά την βάδιση, ορθοστασία και τρέξιμο.
Πολύ βασικές είναι οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών που κινούν το πέλμα προς όλες τις δυνατές κατευθύνσεις με την χρήση του ελαστικού ιμάντα.
Η εφαρμογή ειδικών τεχνικών κινητοποίησης (manualtherapy) στα οστάρια του πέλματος θα προσδώσει μείωση της δυσκαμψίας , του πόνου αλλά και λειτουργική ικανότητα στο πέλμα κατά την βάδιση και στήριξη.
Μόλις αποσυρθούν τα συμπτώματα θα ήταν χρήσιμο να πραγματοποιήσουμε ένα πελματογράφημα για να διαπιστώσουμε πως κατανέμονται τα φορτία στο πέλμα του ασθενούς και να διορθώσουμε (εάν χρειάζεται) τοποθετώντας ειδικά ορθωτικά πέλματα που ανταποκρίνονται στο ψηφιακό αποτύπωμα του κάθε ασθενούς (Εικ.4).
Η πρόληψη στην περίπτωση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας είναι ζωτικής σημασίας για να μην έχουμε υποτροπές της φλεγμονής. Οι ασθενείς με πελματιαία απονευρωσίτιδα για 6-12 μήνες θα χρειαστούν ενθάρρυνση για διατάσεις, χρήση κατάλληλων παπουτσιών, αποφυγή παρατεταμένης ορθοστασίας και βάδισης μεγάλων αποστάσεων.
Βιβλιογραφία
Adv Biomed Res. 2014 Mar 25;3:99. doi: 10.4103/2277-9175.129369. eCollection 2014.Extracorporeal shock wave therapy of gastroc-soleus trigger points in patients with plantar fasciitis: A randomized, placebo-controlled trial.Moghtaderi A, Khosrawi S, Dehghan F.
J Back Musculoskelet Rehabil. 2014 May 27. [Epub ahead of print]Taping for plantar fasciitis.Podolsky R, Kalichman L.
Ultrasound Med Biol. 2014 Aug;40(8):1737-54. doi: 0.1016/j.ultrasmedbio.2014.03.001. Epub 2014 May 3.Application of ultrasound in the assessment of plantar fascia in patients with plantar fasciitis: a systematic review.Mohseni-Bandpei MA1, Nakhaee M2, Mousavi ME3, Shakourirad A4, Safari MR3, Vahab Kashani R3.
Rev Esp Salud Publica. 2014 Jan-Feb;88(1):157-78. doi: 10.4321/S1135-57272014000100010.[Effectiveness of different physical therapy in conservative treatment of plantar fasciitis: systematic review].[Article in Spanish]Díaz López AM, Guzmán Carrasco P.
J Orthop Surg Res. 2013 Sep 3;8:31. doi: 10.1186/1749-799X-8-31.Treatment of chronic plantar fasciopathy with extracorporeal shock waves (review).Schmitz C1, Császár NB, Rompe JD, Chaves H, Furia JP.
Ann R Coll Surg Engl. 2012 Nov;94(8):539-42. doi: 0.1308/003588412X13171221592456.Plantar fasciitis.Cutts S1, Obi N, Pasapula C, Chan W.
Physiother Theory Pract. 2013 May;29(4):259-70. doi: 10.3109/09593985.2012.731675. Epub 2012 Oct 22.The clinical effects of Kinesio® Tex taping: A systematic review.Morris D1, Jones D, Ryan H, Ryan CG.
J Manipulative Physiol Ther. 2012 Feb;35(2):127-66. doi: 10.1016/j.jmpt.2012.01.001.Manipulative therapy for lower extremity conditions: update of a literature review.Brantingham JW1, Bonnefin D, Perle SM, Cassa TK, Globe G, Pribicevic M, Hicks M, Korporaal C.
Am Fam Physician. 2011 Sep 15;84(6):676-82.Diagnosis and treatment of plantar fasciitis.Goff JD 1, Crawford R.
Prim Care. 2013 Dec;40(4):969-86, ix. doi: 10.1016/j.pop.2013.08.011. Epub 2013 Sep 24.Evaluation and treatment of biking and running injuries.Oser SM1, Oser TK, Silvis ML.
Scand J Med Sports 2014 Aug 21. doi: 10.1111/sms.12313. [Epub ahead of print]
High-load strength training improves outcome in patients with plantar fasciitis: Arandomized controlled trial with 12-month follow-up
S.BrentBrotzmanandKevinE.Wilk, “Ορθοπαιδική Αποκατάσταση στην Κλινική Πράξη”, Ιατρικές Εκδόσεις Κωνσταντάρας, Έκδοση 2007.