Κήλη Μεσοσπονδυλίου Δίσκου

Σύμφωνα με παγκόσμιες έρευνες, το 85% των ανθρώπων, έστω για μια φορά θα νιώσουν πόνο στην οσφύ (μέση), με ή χωρίς επέκταση προς τα κάτω άκρα. Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες πρόκλησης οσφυαλγίας (πόνος στην μέση) ή ριζιτικού άλγους (επέκταση πόνου κατά μήκος νεύρων του κάτω άκρου), είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (εικ1 – video 1).

Όπως διακρίνουμε στην (εικ.1) η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τα οστά, τους σπονδύλους, όπου ανάμεσά βρίσκονται οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, που κάνουν τη δουλειά του “αμορτισέρ” για την απορρόφηση των κραδασμών της σπονδυλικής στήλης.

Video 1

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι, για πολλούς και διάφορους παράγοντες, συχνά παθαίνουν ρήξεις στο περιφερικό τους τμήμα και το ζελατινώδες υγρό (πηκτοειδης πυρήνας), που περιέχουν στο κέντρο, προβάλλει προς τα έξω. Αν στο σημείο που προβάλλει ο πηκτοειδής πυρήνας υπάρχει ρίζα νεύρου (οπισθιοπλάγια) ή ο νωτιαίος μυελός (οπίσθια), θα προκληθούν φαινόμενα που θα επηρεάσουν τα κάτω άκρα. Εάν η κήλη δεν επηρεάσει νεύρα τότε συχνά ο πόνος περιορίζεται στην οσφύ, όπως επίσης εάν η κήλη δεν πιέσει κάποιον ιστό που να έχει μεγάλη ευαισθησία, μπορεί  να είναι τελείως ασυμπτωματική, δηλαδή μπορεί να έχουμε κήλη και να μην αισθανόμαστε καμία ενόχληση (video 2).

Video 2

Η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου μπορεί να έχει διάφορες μορφές στην (εικ.2) βλέπουμε κάποιες από αυτές.

1. Διάταση του ινώδους δακτυλίου.
2. Ακτινωτή ρήξη του ινώδους δακτυλίου.
3. Προβολή του πυρήνα χωρίς απόσπαση.
4. Προβολή του πυρήνα με απόσπαση.

Στο διαδραστικό χάρτη του site μας μπορεί κανείς να δει παραστατικά, που είναι δυνατόν να προβάλλει ο πόνος, το μούδιασμα, το αίσθημα καψίματος κ.α ανάλογα με την νευρική ρίζα που δέχεται πίεση από τον μεσοσπονδύλιο δίσκο.

Διάφορες μελέτες έχουν δείξει επαναρρόφηση της κήλης του μεσοσπονδύλιου δίσκου σε διαδοχικές μαγνητικές τομογραφίες. Αυτή η επιθυμητή φυσική εξέλιξη καταδεικνύει γιατί το 85-90% των επιβεβαιωμένων κηλών μεσοσπονδυλίου δίσκου, αναρρώνει χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Το θέμα “οσφυαλγία” έχει μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις, εάν σκεφτεί κανείς ότι στις ΗΠΑ χάνονται 1,3 δισεκατομμύρια εργατοώρες εξαιτίας της οσφυαλγίας.

Αίτια:

Όπως προαναφέραμε το 85% των ανθρώπων θα παρουσιάσει κάποια στιγμή στην ζωή του συμπτώματα οσφυαλγίας, οι παράγοντες που επηρεάζουν είναι:

• Βαριά χειρωνακτική εργασία.
• Επαναλαμβανόμενη άρση βάρους σε συνδυασμό με περιστροφή οσφύος.
• Κακή στάση σώματος.
• Δόνηση σε όλο το σώμα.
• Μονότονη εργασία.
• Έλλειψη προσωπικού ελέγχου στην εργασία.
• Χαμηλή εργασιακή ικανοποίηση.
• Κακή φυσική κατάσταση.
• Φτωχός ή ανεπαρκής έλεγχος κορμού.
• Κάπνισμα.
• Παχυσαρκία.

Η συχνότητα εμφάνισης της οσφυαλγίας φαίνεται να είναι ελαφρώς υψηλότερη, στους ασθενείς οι οποίοι ασκούν περισσότερο χειρωνακτικές εργασίες.

Η οσφυαλγία έχει μεγαλύτερη επίδραση στους ανθρώπους που ασχολούνται με βαριά χειρωνακτική εργασία. Απουσιάζουν πιο συχνά και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την εργασία τους, συγκριτικά με αυτούς που ασχολούνται με δουλειά γραφείου.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΑΜΕΣΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ

• Ηλικία εμφάνισης < 20 ετών.
• Βίαιο τραύμα, π.χ. πτώση από ύψος.
• Τροχαίο ατύχημα.
• Προηγούμενο ιστορικό με κακοήθεια.
• Συστηματική χρήση στεροειδών.
• Συστηματική αδιαθεσία.
• Ξαφνική απώλεια βάρους.
• Διάχυτη νευρολογική συμπτωματολογία
• Καθίζηση σπονδύλου ή λύση οστικής συνέχειας.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΖΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

Στο τελευταίο τμήμα της σπονδυλικής στήλης κάτω από την μέση, έχουμε μια δέσμη από νεύρα που μοιάζει με την ουρά του αλόγου και ονομάζεται ιππουρίδα (εικ 3 ). Σε περίπτωση κήλης δίσκου που πιέζει τα νεύρα της ιππουρίδας (Ιππουριδική συνδρομή) πρέπει άμεσα να απευθυνθούμε σε χειρουργό σπονδυλικής στήλης, για να αποφύγουμε μόνιμες νευρολογικές βλάβες.

“Τα συμπτώματα της Ιππουριδικής Συνδρομής είναι”

1. Δυσκολία με την ενούρηση -επίσχεση ούρων.
2. Απώλεια του τόνου του σφιγκτήρα του πρωκτού ή ακράτεια κοπράνων.
3. Υπαισθησία δίκην «σέλας» αναφορικά με τον πρωκτό, το περίνεο ή τα γεννητικά όργανα.
4. Διάχυτη ή προοδευτικά εξελισσόμενη κινητική αδυναμία στα κάτω άκρα καί διαταραχή της βάδισης.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΧΝΑ ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΣΤΟ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ

• Όταν ο πόνος, παρά την συντηρητική θεραπεία δεν υποχωρεί.
• Όταν ο ασθενής δεν είναι συνεργάσιμος στην συντηρητική θεραπεία.
• Ασθενείς με μεγάλη ευαισθησία στον πόνο.
• Ασθενείς που το πρόβλημα τους δεν χρήζει επέμβασης, αλλά απευθύνονται σε λάθος ανθρώπους.

Θεραπεία

Στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενών με οσφυαλγία η θεραπεία εντοπίζεται στην μείωση του πόνου, χωρίς πολλές φορές να δίδεται η πρέπουσα προσοχή στο αίτιο που προκαλεί αυτό τον πόνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται ο πόνος για ένα χρονικό διάστημα, αλλά να επιστρέφει λίγο αργότερα και η κατάσταση να γίνεται σταδιακά επιδεινούμενη.

Για να μπορέσουμε να έχουμε ουσιαστική αποκατάσταση μετά από μία κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, θα πρέπει να γίνει μια λεπτομερής αξιολόγηση του ασθενούς, έτσι ώστε να γνωρίζουμε  με ακρίβεια το ποια δομή της σπονδυλικής στήλης έχει πρόβλημα, ώστε ή θεραπεία  να είναι εντοπισμένη, ουσιαστική και να φέρει σταθερό  αποτέλεσμα σε ότι αφορά την λειτουργικότητα και τον πόνο του ασθενούς.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων στο επίπεδο που έχει συμβεί η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, υπάρχει έντονος πόνος με αποτέλεσμα ο ασθενής να αποφεύγει κάθε κίνηση στην περιοχή για να μην αυξηθεί ο πόνος. Αυτό έχει ως επίπτωση μακροπρόθεσμα η πάσχουσα περιοχή να χάνει μέρος της κινητικότητας της (υποκινητικότητα) και κάποια άλλα σημεία της σπονδυλικής στήλης πιο πάνω και πιο κάτω από το τραυματισμένο δίσκο να αυξάνουν την κινητικότητα τους, για να μπορεί ο άνθρωπος να αντεπεξέλθει στην καθημερινότητά του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι περιοχές αυτές μακροχρόνια να αποκτούν αστάθεια και να τραυματίζονται.

Για την αξιολόγηση του ασθενούς θα χρειαστεί να γίνει λεπτομερής εκτίμηση στην κινητικότητα του κάθε σπονδύλου, ώστε να διαπιστωθεί το αν κινείτε φυσιολογικά περισσότερο απ’ όσο πρέπει (αστάθεια) ή λιγότερο από το φυσιολογικό (υποκινητικότητα).

Το manualtherapy στην αποκατάσταση τέτοιων καταστάσεων είναι ένα όπλο που βοηθάει τον φυσικοθεραπευτή να αξιολογήσει την κατάσταση με κάθε λεπτομέρεια ώστε να οργανώσει το πλάνο της θεραπείας που θα ακολουθήσει και να φέρει τα βέλτιστα αποτελέσματα στην αποκατάσταση του ασθενούς.

Οξεία φάση

Στην οξεία φάση στόχος θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν η πιο άμεση ανακούφιση του ασθενούς από τα συμπτώματα που έχει ενεργοποιήσει η κήλη του δίσκου. Το πρωτοποριακό Hilterapia μπορεί να δώσει σημαντικά αποτελέσματα στην φάση αυτή, διότι έχει ισχυρή δράση ενάντια στον πόνο με την τοπική εφαρμογή του. Επιπλέον μας βοηθά ουσιαστικά στην επούλωση των τραυματισμένων ιστών λόγω της μεγάλης διεισδυτικότητας του μέσα σε αυτούς. Ο κρουστικός υπέρηχος στην περίπτωση αυτή, έχει σημαντική δράση στην λύση των  trigger points (εικ 4), σημεία με πολύ μεγάλη ευαισθησία που μπορούν να δώσουν και αντανακλαστικό πόνο.

Η μηχανική αποσυμπίεση της οσφυϊκής μοίρας (McKenzie Therapy), στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι αποτελεσματικότατη και ανακουφίζει άμεσα  από τον πόνο. Τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν στην φάση αυτή θα είναι το αποτέλεσμα της αξιολόγησης που θα γίνει αρχικά στον ασθενή.

Υποξεία φάση

Στην υποξεία φάση συνεχίζουμε το αναλγητικό κομμάτι της θεραπείας και ξεκινάμε  την διόρθωση όλων αυτών των παραγόντων που έφεραν τον ασθενή σε αυτή την κατάσταση.

Όπως έχουμε προαναφέρει η τεχνική αποκατάστασης που θα χρησιμοποιήσουμε, πρέπει να είναι αποτέλεσμα αξιολόγησης, για το τι χρειάζεται ο συγκεκριμένος ασθενής που έχουμε μπροστά μας και όχι μια θεραπεία κοινή για κάθε περίπτωση.

Στην φάση αυτή θα πρέπει να αξιολογήσουμε, την κινητικότητα του κάθε σπονδύλου και να αυξήσουμε τη κίνηση του αν είναι υποκινητικός, με τεχνικές manualtherapy ή να προάγουμε τεχνικές σταθεροποίησης αν υπάρχουν υπερκινητικοί σπόνδυλοι.

Κάτι άλλο που είναι απαραίτητο να αξιολογηθεί είναι η κινητικότητα του νευρικού ιστού στα κάτω άκρα και με νευροδυναμικές τεχνικές να προάγουμε την φυσιολογική κινητικότητα αυτού.

Η διόρθωση της στάσης είναι απαραίτητη για να έχουμε γρήγορα και μόνιμα αποτελέσματα. Στην (εικ 5) μπορούμε να δούμε διάφορες θέσεις που μπορεί να πάρει το σώμα μας, όταν έχουμε πόνο που οφείλεται σε κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Φάση επανένταξης

Σε αυτό το στάδιο θα πρέπει ο ασθενής να αποκτήσει την απαραίτητη δύναμη, ελαστικότητα και αντοχή στους μύες της σπονδυλικής στήλης και των κάτω άκρων. Η εκπαίδευση της σωστής στάσης στο κορμί του ασθενούς, καθώς και η προώθηση της ισορροπίας που πολλές φορές έχει διαταραχτεί μετά από μια κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, είναι ζωτικής σημασίας λόγω του ότι ο ασθενής αισθάνεται συνεχώς ανασφάλεια να εκτελέσει μια κίνηση λίγο πιο σύνθετη, με αποτέλεσμα να περιορίζεται λειτουργικά στην καθημερινότητα του.

Όλα αυτά θα επιτευχθούν με ένα  εξατομικευμένο πρόγραμμα κινησιοθεραπείας, ώστε το “άτομο” και όχι πια ο “ασθενής” να επανενταχθεί στην πραγματική ζωή και να μη θεωρεί τις πιο δύσκολες εργασίες, τα σπορ και οτιδήποτε χρειάζεται προσπάθεια παρελθόν.

Τα άτομα που έχουν την εμπειρία ενός επεισοδίου κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου, με την σωστή αντιμετώπιση από πλευράς φυσικοθεραπείας και με την δική τους σωστή συνεργασία στο πρόβλημα τους, έχουν στην πλειονότητα των περιπτώσεων μια απολύτως φυσιολογική ζωή.

Βιβλιογραφία:

• Basmajian JV: Acute back pain and spasm: a controlled multice­ nter trial of combined analgesic and antispasm agents. Spine14:438, 1989.
• Boden SD, Wiesel SW: Lumbar spine imaging: role in clinical decision making. J Am Acad Orthop Surg 4(5):238,1996.
• Bogduk N, Twomey LT: Clinical Anatomy of the Lumbar Spine, 2nded. Melbourne, Australia, Churchill Livingstone, 1991.
• Bolender NF, Schonstrom NS, Spengler DM: Role of computed tomography and myelography in the diagnosis of central spinal stenosis. J Bone Joint Surg Am 67:240-246, 1985.
• Borenstein DG, Wiesel SW, Boden SD: Low Back Pain: Medic­ al Diagnosis and Comprehensive Management, 2nd ed. Philade­ lphia, WB Saunders, 1995.
• Brown MD, Seltzer DG: Perioperative care in lumbar spine sur­ gery. Orthop Clin North Am 22:353, 1991.
• Cats-Baril WL, Frymoyer JW: Identifying patients at risk of bec­ oming disabled because of low-back pain: the Vermont Rehabilit­ ation Engineering predictive model. Spine 16(6):605-607, 1991.
• Cherkin D, Deyo R, Berg A: Evaluation of a physician educati­ on intervention to improve primary care for low-back pain. II. Impact on patients. Spine 16:2273, 1991.
• Cole AJ. Herring SA: The Low Back Pain Handbook: A Practic­ al Guide for the Primary Care Clinician. St. Louis, Hanley & Be- Ifus/Mosby, 1997.
• Cuckler JM, Bernini PA, Wiesel SW, Booth RE Jr. Rothman RH, Pickens GT: The use of epidural steroids in the treatment of lumbar radicular pain: a prospective, randomized, double-blind study. J Bone Joint Surg Am 67:63-66. 1985.
• Deyo RA: Nonoperative treatment of low back disorders. In Fr­ ymoyer JW (ed): The Adult Spine: Principles and Practice. New York, Raven, 1991.
• Deyo RA, Diehl AK: Psychosocial predictors of disability in pa­ tients with low back pain. J Rheumatol 15:1557, 1988.
• Deyo RA, Diehl AK, Rosenthal M: How many days of bedrest for acute low back pain? N Engl J Med 315:1064, 1986.
• Frymoyer JW, Nachemson A: Natural history of low back disor­ ders. In Frymoyer JW (ed): The Adult Spine: Principles and Pra­ ctice, New York, Raven, 1991.
• Gilbert JR, Taylor DW, Hildebrand A: Clinical trial of common tr­ eatments for low back pain in family practice. BMJ 291:791,1985.
• Gopal A: Evaluation and management of acute low back pain. J Musculoskel Med 19:278-283,2002.
• Greenough H, Fraser R: The effects of compensation on recove­ ry from low back surgery. Spine 14:947,1989.
• Hart D, Stobbe T, Jaraiedi M: Effect of lumbar posture on lifti­ ng. Spine 12:138, 1987.
• Heller JL: Bodywise. Berkeley, Calif, Wingbow Press, May 1991.
• Herno A, Airaksinen O, Saari T, Meittinen H: The predictive value of preoperative myelography in lumbar spinal stenosis. Spine 19:1335-1338, 1994.
• Lindstrom I, Ohlund C, Eek C: Mobility, strength, and fitness af­ ter a graded activity program for patients with subacute low ba­ ck pain: a randomized prospective clinical study with a behavio­ ral therapy approach. Spine 17:641,1992.
• Maigne JY, Rime B, Deligne B: Computed tomographic follow- up study of forty-eight cases of nonoperatively treated lumbar intervertebral disk herniation. Spine 17:1071, 1992.
• McKenzie RA: The Lumbar Spine: Mechanical Diagnosis and Therapy. Waikanae, New Zealand, Spinal, 1981.
• Micheli LJ, Couzens GS: How I manage low back pain in athlet­ es. Phys Sports Med 21:43, 1993.
• Nachemson AL: Newest knowledge of low back pain. Clin Orth- op 279:8, 1992.
• Nachemson AL: Advances in low back pain. Clin Orthop 200:266, 1985.
• Nachemson AL: Disc pressure measurements. Spine 6:93, 1981.
• Patel AT, Ogle AA: Diagnosis and management of acute low ba­ ck pain. Am Fam Physician 61(6): 1779-86, 1789-90. Review.
• Polatin P: The functional restoration approach to chronic low back pain. J Musculoskel Med 7(17):53, 1990.
• Reider B: The Orthopaedic Physical Examination. Philadelphia, WB Saunders, 1999.
• Riew KD. Hilibrand AS, Bridwell KH, et al: MR- versus CT-my- elography: surgical decision-making for lumbar stenosis. In: Pr­ oceedings of the 13th Annual Meeting of the North American Spine Society. Rosemont, III, North American Spine Society,1998, pp 117-118.
• Robison R: The new back school prescription: stabilization trai­ ning, part 1. Spine State Art Rev 5:341, 1991.