Σπονδυλολίσθηση
Σπονδυλολίσθηση
Πρόκειται για την πρόσθια ολίσθηση ενός σπονδύλου σε σχέση με τον υποκείμενο σπόνδυλο (εικ1).
Αιτιολογία
Μη σωστή κατασκευή ή εκ ’γενετής λάθος προσανατολισμός των αρθρώσεων των σπονδύλων μπορούν να οδηγήσουν σε σπονδυλολίσθηση. Επίσης εκφυλισμός των μεσοσπονδύλιων δίσκων κυρίως Ο4- Ο5 μπορεί να προκαλέσει αστάθεια και πρόσθια μετατόπιση. Στις μικρότερες ηλικίες ένας τραυματισμός ή ένα κάταγμα επίσης μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα. Πιο επιρρεπείς είναι γυναίκες μετά τα 40 όπως και αθλητές στην εφηβεία. Οι τοκετοί επίσης μπορούν να προκαλέσουν αστάθεια και σπονδυλολίσθηση.
Συμπτώματα- κλινική εικόνα
Οι ασθενείς περιγράφουν έναν απροσδιόριστο πόνο σαν ζώνη στην οσφυϊκή μοίρα αλλά μπορεί να είναι και ένας εντοπισμένος πόνος στο σημείο που ο σπόνδυλος έχει ολισθήσει. Ο πόνος μπορεί να αντανακλά και στα κάτω άκρα.
Η παρατεταμένη όρθια θέση είναι αυτή που αναπαράγει το πόνο όπως και η έκταση. Ο πόνος υποχωρεί με το κάθισμα, την ξεκούραση όπως και με ελαστική ζώνη σταθεροποίησης
Στη κλινική εξέταση η έκταση είναι επώδυνη και στη ψηλάφηση στο σημείο της ολίσθησης υπάρχει ένα κοίλωμα. Η λεκάνη έχει πρόσθια κλίση (εικ 2) και οι μυς στη πίσω πλευρά του μηρού βραχυσμένοι.
Στον έλεγχο της κινητικότητας των σπονδύλων το επίπεδο της ολίσθησης είναι το πιο υπερκινητικό . Σπασμός παρατηρείται στους μυς αυτού του επιπέδου παρασπονδυλικά.
Θεραπεία
Η θεραπεία επικεντρώνεται στην αποκατάσταση της σταθερότητας του επιπέδου της Σ.Σ. με την ολίσθηση. Αυτό επιτυγχάνεται με μια λεπτομερέστατη αξιολόγηση του ασθενούς έτσι ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα της κατάστασης του, ώστε να διαμορφώσουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης.
Οι ασθενείς με σπονδυλολίσθηση όπως και οι περισσότεροι ασθενείς με προβλήματα στην σπονδυλική στήλη πρέπει να παρακολουθούνται προσεκτικά από έμπειρη ομάδα αποκατάστασης διότι λάθος χειρισμοί μπορούν να επιδεινώσουν σημαντικά το υπάρχον πρόβλημα. Σε περιπτώσεις που η κατάσταση συνοδεύεται από πόνο η μέθοδος Hilterapia θα μας δώσει ανακούφιση από τον πόνο και επούλωση στους ιστούς που έχουν τραυματιστεί λόγω της σπονδυλολίσθησης, ένα ακόμα χρήσιμο εργαλείο είναι το shockwave therapy (εικ 3),
που μπορεί να καταστείλει τον πόνο που δημιουργείται στην περιοχή αλλά και αντανακλαστικά σε άλλες περιοχές από τα (trigger points). Το μεγαλύτερο όπλο του εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή σε περιπτώσεις σπονδυλολίσθησης είναι το εξατομικευμένο όπως έχει προαναφερθεί πρόγραμμα ασκήσεων μυικής σταθεροποίησης κορμού(εικ 4), αλλά και των σταθεροποιών μυών των ισχίων. Κάτι αναγκαίο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η κινητοποίηση (manual therapy) των υποκινητικών επιπέδων της οσφυϊκής και θωρακικής μοίρας. Η διάταση των βραχυσμένων δομών θα μειώσει τη λόρδωση που συνήθως υπάρχει φέρνοντας τη λεκάνη σε πιο φυσιολογική θέση.
Η σωστή εκπαίδευση του ασθενούς στις καθημερινές δραστηριότητες αποτελεί το κλειδί της θεραπείας.
Πρόληψη
Όταν πρόκειται για αθλητές η καλύτερη πρόληψη είναι η σωστά σχεδιασμένη προπόνηση. Γενικά η συστηματική άσκηση των μυών του κορμού και ένα πρόγραμμα διατάσεων για τη διατήρηση της ελαστικότητάς τους, μπορούν να θωρακίσουν τη σταθερότητα της Σ.Σ σε μεγάλο βαθμό.
Βιβλιογραφία
Hu SS, Tribus CB, Diab M, Ghanayem AJ. Spondylolisthesis and spondylolysis. Instr Course Lect. 2008;57:431–445.
McTimoney CA, Micheli LJ. Current evaluation and management of spondylolysis and spondylolisthesis. Curr Sports Med Rep. 2003;2:41–46.
Merbs C. Asymmetrical Spondylolysis. Am J Ph Anthropology. 2002;119:156–174. Peer KS, Fascione JM. Spondylolysis: a review and treatment approach.
Orthop Nursing. 2007;26:104–111. Ralston S. Suspecting lumbar spondylolysis in adolescent lumbar back pain. Cl Paediatr. 1998;37:287–293. Standaert
DC, Herring S. Spondylolysis: a critical review. Br J Sports Med. 2000;34:415–422. Rodts MF. Disorders of the spine. Orthop Nurs. 2002;3:515–550.
Logroscino G, Mazza O, Aulisa AG, Pitta L, Pola E, Aulisa L. Spondylolysis and spondylolisthesis in the pediatric and adolescent population. Child’s NervSyst. 2001;17:644–655.